Συχνά σκέφτομαι πως θα ήθελα να μαζέψω όλα τα έξυπνα, ερωτόληπτα ή αστεία στάτους που έχουν κατά καιρούς περάσει από την αρχική μου σελίδα και να τα κάνω βιβλίο. Θα ήταν ένα ιδανικό βιβλίο για εκείνες τις στιγμές που θες να διαβάσεις κάτι σύντομο στο μετρό και θα συνδυαζόταν τέλεια με τον αγαπημένο σου καφέ, όποιος κι αν είναι αυτός. Το Facebook από μόνο του αποτελεί πηγή έμπνευσης κι ενημέρωσης. Μοιάζει με ένα κολάζ του πραγματικού κόσμου, το οποίο ξεδιπλώνεται μπροστά από τα μάτια σου για να απασχολήσει την πλήξη σου ή για να ταΐσει την περιέργειά σου.
Κάνω λόγο, φυσικά, για τα αυθεντικά στάτους, αυτά που βλέπεις αποτυπωμένες σε λίγες ή αρκετές αράδες, τις ακατέργαστες ή καλά κατεργασμένες σκέψεις του γράφοντα. Σε καμία περίπτωση δεν αναφέρομαι σε στάτους με χιλιοειπωμένες κι ανεκδιήγητες ατάκες, κλεμμένες κυρίως από το Twitter, την πατρίδα των πραγματικά έξυπνων αστείων, τα οποία αργότερα θα αντιγραφούν και θα κακοποιηθούν από σελίδες και χρήστες του fb. Για να μη ξεφεύγουμε, όμως, τα στάτους είναι ένα σύγχρονο είδος γραφής, έστω κι αν υστερούν στην αυστηρή δομή που συναντάμε στο παραδοσιακό γράψιμο. Το Facebook είναι αναμφίβολα ένα ισχυρό μέσο έκφρασης απόψεων κι εκτόνωσης συναισθηματικών και συγγραφικών εξάρσεων.
Πραγματικά, μπορώ να σας απαριθμήσω τουλάχιστον 10 αγαπημένους μου facebookικούς γράφοντες, χωρίς να χρειαστεί να το πολυσκεφτώ. Μιλάω για μη επαγγελματίες συγγραφείς, πολιτικούς σχολιαστές, ποιητές ή κωμικούς που οι αναρτήσεις τους στο fb είναι τόσο «διεγερτικές» πνευματικά και καλλιτεχνικά, που θα μπορούσα ξεδιάντροπα να τις ονομάσω τέχνη. Και είμαι σχεδόν σίγουρη πως σε λίγες δεκαετίες μπορεί και να θεωρούνται τέχνη, όταν θα έχουν αποβάλει από πάνω τους τη ρετσινιά της προχειρότητας που τις περιβάλει.
Οι άναρχες απόψεις και οι ημερολογιακού τύπου εξομολογήσεις καμιά φορά θυμίζουν λογοτεχνία. Στην περιγραφές της δημόσιας ζωής, των μέσων μεταφοράς, της πόλης τους, εντοπίζω ψήγματα αρθρογραφίας. Άλλες φορές, τα ποστ που αποκαλύπτουν πτυχές του εαυτού και της ζωής τους, μοιάζουν με σελίδες πρόχειρου memoir. Δε θέλω να συνεχίσω όμως περαιτέρω αυτή τη σκέψη γιατί με οδηγεί σε μια άλλη, κάπως τρομακτική: αν ο κάθε συγγραφέας έγραφε λυρικές αναρτήσεις σχετικά με τα δρώμενα της ζωής του, τότε μήπως θα σταματούσαν να γράφονται απομνημονεύματα και βιογραφίες; Αυτό θα ήταν ένα πραγματικό πλήγμα για τον λογοτεχνικό κόσμο.
Εκτός από μέσο έκφραση, όμως, το Facebook είναι τρόπον τινά και μια μέθοδος ψυχοθεραπείας. Αγαθόν το εξομολογείσθαι!
Δημοσιοποιώντας κάτι στον ηλεκτρονικό μας τοίχο, εκτονώνουμε την ένταση μας, εκφράζουμε τα συναισθήματα και τι σκέψεις μας και πάντα έχουμε κάποιον να μας ακούσει, όχι απαραίτητα από ενδιαφέρον, αλλά διότι έτσι είναι σχεδιασμένη η πλατφόρμα. Θέλουν δε θέλουν, θα δουν το ποστ μας στο newsfeed τους. Έτσι, αποσπούμε ταυτόχρονα και κάποια συμπάθεια ή θαυμασμό, που εξαργυρώνεται σε likes. Αν το καλοσκεφτούμε, αυτό δεν είναι τόσο ευτελές όσο ακούγεται, αφού κανείς πλέον δε χαρίζει τόσο εύκολα τα likes του από΄δω κι από΄κει. Αυτό μας δίνει μια βραχύβια αυτοπεποίθηση. Πρέπει, ωστόσο, να είναι βραχύβια, ας μη παίρνουμε και τόσο στα σοβαρά τους εαυτούς μας. Θεωρώ ότι οι εξομολογήσεις μέσω των στάτους μας έκαναν πιο «ανοιχτούς» κι αυθόρμητους. Εκτός αυτού, οι απλοϊκές κι απλοποιημένες σκέψεις που εκφράζουμε μέσω αυτών των ποστ, μας έκαναν πολύ καλούς στην τεχνική της περίληψης (μακάρι να το ήξερα αυτό το κόλπο πριν δώσω Έκθεση στις Πανελλήνιες).
Δράττομαι της ευκαιρίας για να παραθέσω μια σχετική έρευνα του Πανεπιστημίου του Brunel του Λονδίνου, η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα πως τα ποστ μας στο fb λένε πολλά για το χαρακτήρα και τις ανάγκες μας. Έτσι, άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση συνήθιζαν να ανεβάζουν συχνότερα λεπτομέρειες για τη προσωπική τους ζωή, τις σχέσεις και τις φιλίες τους. Άτομα με συναισθηματική αστάθεια, προσπαθούσαν μέσω της διαδικτυακής τους ζωής να «εκβιάζουν» την αποδοχή και την επιβεβαίωση των «φίλων» τους. Οι ναρκισσιστές ανανέωναν συχνά το προφίλ τους, το οποίο γέμιζαν με τα «επιτεύγματά» τους όσον αφορά τις σπουδές τους, τον επαγγελματικό τους χώρο, ακόμα και το σώμα τους, με συχνές αναφορές στην άσκηση και τη διατροφή τους. Οι περιπετειώδεις και ανοιχτοί σε νέες εμπειρίες χρήστες χρησιμοποιούσαν τα social media για να εκφράσουν πολιτικές ή καλλιτεχνικές απόψεις των ιδίων ή ατόμων που θαυμάζουν. Τέλος, οι εξωστρεφείς και κοινωνικοί, είχαν την τάση να προβάλουν την καθημερινή τους ζωή και τις κοινωνικές τους δραστηριότητες.
Με ζεστό καφέ στο χέρι και διάθεση για λίγη tongue-in-cheek ανάγνωση, χαιρετώ τους ταλαντούχους συγγραφείς του Facebook και εύχομαι ν΄αγιάσει το πληκτρολόγιό τους!
