«Έπεα πτερόεντα, verba volant» και λοιπές δυνάμεις. Αξέχαστα γνωμικά που στοιχειώνουν τον εγκέφαλό μας από την παιδική σχεδόν ηλικία μας, τα περισσότερα από τα οποία έχουν ένα κοινό σημείο τομής: την υποτιθέμενη ματαιότητα του λόγου. Ας υποθέσουμε ότι βγαίνουμε μια μέρα στο δρόμο και πιάνουμε πέντε – δέκα περαστικούς και τους κάνουμε τη κλασική ερώτηση «Μετράνε περισσότερο τα λόγια ή οι πράξεις;». Κατά πάσα πιθανότητα τουλάχιστον οι επτά στους δέκα θα απαντήσουν «Μα φυσικά οι πράξεις, εκεί φαίνεται η αλήθεια, στα λόγια όλα εύκολα είναι!». Άλλη μια κλισέ έκφραση by the way. Οι υπόλοιποι ίσως σκεφτούν λίγο πιο outside the box και απαντήσουν «και τα δυο». Μα φυσικά και τα δύο.
Στη ζωή, μας διακατέχει μια μανία να πράττουμε, κάτι που επισκιάζει την εναλλακτική και ξεκάθαρη μορφή έκφρασης, το λέγειν. Όταν κάνω κάτι μπορεί να υποθέσεις ότι αυτό το έκανα για τον άλφα – βήτα λόγο. Αν όμως κάτι ειπωθεί, δεν υπάρχει χώρος για υποθέσεις, αυτό είπα so it’s a fact. Αφού λοιπόν το να λέμε όσα περνούν από το κεφάλι μας είναι τόσο σημαντικό, τι είναι αυτό που μας φρενάρει; Αλήθεια γίναμε ξαφνικά όλοι τολμηροί στις πράξεις και δειλοί στις λέξεις ή μήπως υπάρχει κάποιος λόγος; Φυσικά και υπάρχει και όχι μόνο ένας.
Το να υπάρχεις είναι παιχνιδάκι, το να συνυπάρχεις είναι πρόκληση! Όσο απελευθερωμένος και φαινομενικά ακομπλεξάριστος τύπος κι αν είσαι, πάντα θα διστάζεις να πεις αυτά που έχεις στο υπέροχο μυαλό σου, μην τυχόν και ο κόσμος το βρει «όχι και τόσο υπέροχο». Με άλλα λόγια, ένας από τους λόγους καταλυτικού χαρακτήρα, για τον οποίον δεν μιλάμε είναι γιατί φοβόμαστε για το τι θα πουν οι άλλοι. Είτε φίλοι, είτε συγγενείς ή ακόμα χειρότερα, άγνωστοι.
Η κριτική που εκλαμβάνει σε καθημερινή βάση καθένας μας είναι σαν τα παγόβουνα, τεραστίων διαστάσεων, με μόνο την κορυφή ορατή. Δηλαδή, κάθε φορά που τολμάμε να μιλήσουμε ανοιχτά, η ορατή περιοχή είναι η κριτική που μας κάνουν μπροστά μας και όλο το υπόλοιπο είναι το «underwater part», δηλαδή όσα θα ακολουθήσουν αφού γυρίσουμε τη πλάτη και περπατήσουμε μερικά βήματα πιο πέρα. Τι μας νοιάζει όμως εμάς τι λένε οι άλλοι, όταν θέλουμε να πούμε τόσα; Μας νοιάζει και με το παραπάνω όταν δεν έχουμε εμπιστοσύνη στον εαυτό μας. Κάθε φορά που τολμάς να ανοίξεις το στόμα και να πεις ξεκάθαρα αυτό που επιθυμείς, είσαι ένα ελάφι σε κλουβί με λιοντάρια. Πιθανότατα, αρκετοί θα πέσουν να σε φάνε και εσύ πρέπει να υπερασπιστείς τον εαυτό σου, κοινώς να τεκμηριώσεις την άποψή σου. Αν δεν πιστεύεις ότι μπορείς, πιθανότατα σωπαίνεις, λογικό. Η αδυναμία χαρακτήρα λοιπόν σε combo συνδυασμό με την ανασφάλεια ήταν δεύτερη στη λίστα.
Ο χρόνος έρχεται τρίτος. Κατά ένα μαγικό τρόπο το «τώρα» τυπώνει ανεξαρτήτως θέματος σε κάθε άρθρο τελευταία. Ναι αγαπητοί μου, σωστά μαντέψατε, ένας από τους πιο συνηθισμένους λόγους που δε μιλάς σήμερα είναι το αύριο. Όταν θέλουμε να πούμε κάτι που έχει μεγάλη βαρύτητα για μας, γιατί για τους άλλους μπορεί να είναι και το πιο ασήμαντο πράγμα, πολλές φορές καταλήγουμε στο να μην το εκφράζουμε πότε χρησιμοποιώντας δικαιολογίες τύπου «θέλω λίγο χρόνο ακόμα, την επόμενη φορά». Όχι! Σκεφτείτε σα να μην πρόκειται να υπάρξει επόμενη φορά γιατί χανόμαστε! Πόσο πιο γραφική να γίνω; Έχουμε καλομάθει τους εαυτούς μας με την πολυτέλεια του άπλετου χρόνου και των απείρων ευκαιριών για αύριο, απλώς για να καλύψουμε πρόχειρα το σημερινό δισταγμό. Σήμερα, τώρα, συντονιστείτε εδώ!
Επόμενο στη λίστα μας είναι η συναισθηματική τελειομανία. Στο πέρας μιας ημέρας χιλιάδες σκέψεις wannabe exposed βασανίζουν το μυαλό μας. Στη συνέχεια φιλτράρονται και μόνο κάποιες καταφέρνουν να εκφραστούν, αν όχι καμία. Πόσες φορές έχουμε πει ή ακούσει το «Τόσο δύσκολο είναι να πεις τι θες;». «Είναι, γιατί αν πω αυτό που θέλω η αντίδραση του άλλου ατόμου θα μεταβάλλει τη διάθεση μου και αυτό δεν μου αρέσει. Θέλω να έχω το πλήρη έλεγχο των συναισθημάτων μου.» Αυτή είναι η ολοκληρωμένη απάντηση του υποσυνειδήτου του ατόμου, στο οποίο κάνουν αυτήν την ερώτηση. Η συναισθηματική τελειομανία συνεπάγεται το φόβο της απόρριψης και το φόβο πρόκλησης αρνητικών συναισθημάτων όπως η οργή, η θλίψη και η απογοήτευση, σε περίπτωση που όσα θέλουμε να εκφράσουμε δε γίνουν αποδεκτά. Εν ολίγοις, πολλές φορές φοβόμαστε να είμαστε ξεκάθαροι απλώς για να μη φανούμε αδύναμοι, ενώ αυτό στη πραγματικότητα είναι μια τεράστια αδυναμία από μόνο του.
Τέλος, ακολουθεί η μελλοντολογία. Είναι λιγότερο φανταχτερό απ’ότι ακούγεται και έχει να κάνει απλά με το «Ξέρω ήδη τι θα πει, τι θα γίνει κλπ.». Τίποτα δε ξέρεις αν δεν είσαι ξεκάθαρος. Δεν έχουμε την δυνατότητα ούτε να διαβάζουμε μυαλά για να προβλέπουμε αντιδράσεις, ούτε να ξέρουμε τι θα συμβεί στο μέλλον.
Είμαστε άνθρωποι, έλλογα όντα και το μόνο που μας συνδέει είναι ο λόγος, που πέρα από τη λογική σημαίνει και ικανότητα του “να εκφράζεσαι”. Οπότε μιλήστε ελεύθερα, κριτές υπάρχουν πολλοί, υπερασπιστής μόνο ένας, ο εαυτός σας φυσικά. Όταν όμως είσαι ξεκάθαρος σαν άνθρωπος πάντα βρίσκεις το δίκιο σου. Ας αφήσουμε τις δικαιολογίες και ας υποσχεθούμε ότι αύριο η γλώσσα μας θα είναι λίγο πιο ελεύθερη από χθες!
#liberation_for_the_tongue