Τι είναι ο ναρκισσισμός; Ο όρος ναρκισσισμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε από ψυχολόγους για να περιγράψουν έναν τύπο διαταραχής προσωπικότητας, είτε από απλούς ανθρώπους χωρίς γνώσεις ψυχολογίας που θέλουν να περιγράψουν ένα άτομο του στενού ή ευρύ κοινωνικού περίγυρού τους, που συμπεριφέρεται υπέρμετρα εγωκεντρικά. Η ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας χαρακτηρίζεται από ένα διάχυτο μοτίβο μεγαλείου (στη φαντασία ή στη συμπεριφορά), την ανάγκη για θαυμασμό και την έλλειψη ενσυναίσθησης.
Ο ναρκισσισμός υπάρχει από τότε που ο άνθρωπος αντίκρισε το είδωλο του. Στις μέρες μας, η ναρκισσιστική διαταραχή εμφανίζεται όλο και πιο συχνά, λόγω της μανίας της αυτοφωτογράφησης και της online υπερέκθεσης. Η προσήλωση στο «εγώ», μέσω των φωτογραφιών selfie και της συνεχούς κοινοποίησης σε διαδικτυακούς ιστότοπους, γέννησε τη γενιά του ναρκισσισμού.
Η νέα αυτή γενιά διαθέτει περισσότερα εργαλεία στα χέρια της: Facebook, Instagram, Twitter, Pinterest, κάνοντας αισθητή την αύξηση των επιπέδων του ναρκισσισμού συγκριτικά με τις παλαιότερες γενιές. Μέσω λοιπόν αυτών των εργαλείων οι άνθρωποι μπορούν να αντλούν την επιβεβαίωση που επιθυμούν, την επιβεβαίωση των likes. Πρόκειται για εμμονή προβολής που εύκολα τροφοδοτείται και αυξάνεται ανάλογα με την ποσότητα των likes που θα πάρουμε.
Δημιουργείται κατά συνέπεια, η προσπάθεια να φτάσει ο «κοινός θνητός» την εικόνα των διασήμων. Για να επιτευχθεί αυτό έχει στηθεί μια ολόκληρη βιομηχανία βοηθημάτων, μάνατζερ που σε βοηθούν να χτίσεις ιδανικά fan bases στο Facebook, ακόμη και πλασματικοί social media followers, ενισχύοντας έτσι την ναρκισσιστική φρενίτιδα. Όλοι οι άνθρωποι είμαστε εν δυνάμει ναρκισσιστές, όμως μέσω του πανδαιμόνιου που έχει επικρατήσει με την άνοδο των social media, και την κυριαρχία της αυτοεικόνας, ο ναρκισσισμός καλπάζει όσο ποτέ άλλοτε.
Όπως όλες οι διαταραχές προσωπικότητας, η ναρκισσιστική διαταραχή είναι ένα βαθιά ριζωμένο, χρόνιο μοντέλο συμπεριφοράς που εκδηλώνεται ως μια άκαμπτη αντίδραση σε ένα ευρύ φάσμα προσωπικών και κοινωνικών καταστάσεων. Μερικοί ερευνητές θεωρούν ότι η ναρκισσιστική διαταραχή είναι πιο πιθανό να αναπτυχθεί, όταν τα παιδιά βιώνουν ένα στυλ ανατροφής με υπερβολική φροντίδα ή πολύ υψηλές προσδοκίες, επειδή οι γονείς προκειμένου να διατηρήσουν την αυτοεκτίμησή τους, έχουν ανάγκη τα παιδιά τους να είναι ταλαντούχα ή ιδιαίτερα.
Στο άλλο άκρο του φάσματος, η ναρκισσιστική διαταραχή μπορεί να αναπτυχθεί ως αποτέλεσμα παραμέλησης ή κακοποίησης και τραύματος που προκλήθηκε από τους γονείς ή άλλα άτομα εξουσίας κατά την παιδική ηλικία. Το άτομο ίσως έμαθε χειριστικές συμπεριφορές από το οικογενειακό του περιβάλλον. Οι παιδικές αναμνήσεις και συμπεριφορές καθορίζουν και τη μετέπειτα πορεία του ενήλικα.