«Μπορείς απλά να απαντήσεις στα μηνύματα. Έχουμε γεμίσει κομπλεξικές σκύλες που νομίζουν ότι είναι κάποιες». Αυτή είναι μόνο μια παραλλαγή των μηνυμάτων που κατά καιρούς λαμβάνω από αγνώστους στα social media. Κρίνοντας από τη συχνότητα που βλέπω αντίστοιχες απαντήσεις αποθηκευμένες και ποσταρισμένες σε προφίλ άλλων γυναικών, η αντίδραση αυτή δεν είναι ούτε λίγο σπάνια ή σοκαριστική πλέον για καμία από εμάς. Κι ενώ με χαροποιεί το γεγονός ότι όλο και περισσότερες γυναίκες γελοιοποιούν αυτήν την αντίδραση μέσα από τα δικά τους social media, τονίζοντας το παράλογο του ύφους και της εριστικότητας, ωστόσο στη ρίζα του δε θεωρώ το φαινόμενο αυτό καθόλου αστείο.
Το στερεότυπο της «σκύλας» από την άλλη έχει χρησιμεύσει κατά καιρούς για τόσα αστεία. Κάποιες φορές ο όρος χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη σκληροτράχηλη γυναίκα καριέρας, άλλοτε την κοπέλα με την υπερβολική αυτοπεποίθηση που τολμάει κι απορρίπτει τις προσπάθειες των αρσενικών, άλλοτε πάλι σκύλα μπορεί να είναι εκείνη που έκανε το λάθος να δώσει μια απάντηση, η οποία καθόλου δεν ικανοποίησε κάποιο αρσενικό. Ίσως δε γέλασε με το ευφάνταστο αστείο του περί σάντουιτς και κουζίνας. Ίσως να είναι από αυτές που διεκδικούν περισσότερα δικαιώματα για τον εαυτό τους, λες και δεν έχουν ήδη το νομικό δικαίωμα να ψηφίζουν και δεν εκτιμούν που δε βρίσκονται σε κάτι κοινωνίες όπως το Ιράν (που επίσης οι γυναίκες ψηφίζουν).
Το πώς φτάνει μια γυναίκα από θηλυκή και ρόδινη να γίνει σκύλα επίσης, παρουσιάζει ποικιλομορφία, σύμφωνα με τις μισογυνικά ορισμένες εξηγήσεις. Συνήθως, μπορεί η εν λόγω γυναίκα να διεκδικεί επαγγελματική ανέλιξη, φήμη, προσοχή, χρήμα (δικό της ή των συντρόφων της). Μπορεί να είναι απλά «αγάμητη» (μια από τις πιο διαδεδομένες πατριαρχικές αφηγήσεις). Μπορεί να έχει πληγωθεί πολύ στο παρελθόν από χωρισμό ή ερωτική απογοήτευση κι αυτό να την οδήγησε στο να μισήσει όλο το αντρικό γένος συθέμελα (Εισαγωγή στη Μισογυνική Ψευδο-ψυχολογία). Ή μπορεί πολύ απλά να φθονεί το πέος (Εξελιγμένη Μισογυνική Ψευδο-ψυχολογία, δεν έχω χρόνο να σας την αναλύσω).
Όλες οι παραπάνω εξηγήσεις εκφράζουν το πόσο σημαντική είναι η παρουσία των αντρών (και των μορίων τους) για τη ζωή και την ψυχική διαμόρφωση μιας γυναίκας. Είναι τόσο καίρια που μπορεί να αλλάξει εντελώς τις λειτουργίες αυτής, δίνοντάς της την ψευδαίσθηση της αυτοπεποίθησης και της σιγουριάς στον εαυτό της. ΙΟΥ ΙΟΥ ΝΤΕΚΑΥΛΕ!
Ο όρος «σκύλα», όπως και όλες οι μισογυνικές λέξεις που πλάστηκαν από και για την πατριαρχία, χρησιμεύει ώστε να μας ανακαλεί στην τάξη, κάθε φορά που η συμπεριφορά μας ξεφεύγει από τον έμφυλα ορισμένο ρόλο μας. Η επιθετικότητα, αλλά και η σοβαρότητα με την οποία συχνά εκστομίζεται σαν κατηγορία και προσβολή μαζί, αποκαλύπτουν όλο το νόημα του male entitlement που διαπερνά τις έμφυλες σχέσεις και την καθημερινότητά μας. Και η αλήθεια είναι ότι δεν τα θεωρούσαμε πάντοτε γελοία, αλλά χρειάστηκε πολλή δουλειά με τον εαυτό μας και πολλά «παράτα μας» για να βρεθούμε σήμερα να βρίσκουμε έστω και λίγο χιούμορ σε τέτοια σχόλια. Σχόλια που κάθε φορά στόχευαν ακριβώς στις φοβίες μας ή στα κατορθώματά μας και μας κάνανε να πολλαπλασιάζουμε τα ερωτηματικά γύρω από τους στόχους μας και γύρω από τον εαυτό μας, τις σχέσεις μας με τους άντρες, τις σχέσεις μας με τις γυναίκες.
Όσο γελοία λοιπόν κι αν μοιάζουν τα προαναφερθέντα μηνύματα, σίγουρα δεν είναι τόσο αστεία ούτε πρόκειται για κάποιο ανεξέλεγκτο θυμό «από το πουθενά». Αντιθέτως, είναι ένα είδος αντίδρασης, το οποίο η ίδια η κοινωνία έχει εκκολάψει, διδάσκοντάς στις γυναίκες να πιάνουν λιγότερο χώρο, γιατί δεν υπάρχει αρκετός για όλες μας. Διδάσκοντας στους άντρες πως οι γυναίκες τους χρωστάνε πολλά, η ζωή τους χρωστάει πολλά, κι ο μόνος τρόπος για να τα αποκτήσουν είναι δίνοντας το μίνιμουμ.
Δείτε το βίντεο με την ομιλία της business woman Tabatha Coffey στο Tedx: