-Καλησπέρα σας, έχω έρθει για το μάθημα Tango.
– Βεβαίως, έχετε παρακολουθήσει ξανά μαθήματα του είδους;
– Όχι, ποτέ.
– Μάλιστα, περάστε στην αίθουσα 9 και ο δάσκαλος θα έρθει αμέσως.
– Όχι δεν θέλω, θα μάθω μόνη μου.
Όσο παράδοξο κι αν μοιάζει το παραπάνω φανταστικό απόσπασμα, αποτελεί μια αλληγορία της πραγματικότητας και συγκεκριμένα της πραγματικότητας όπως την αντιλαμβάνεται η δική μας γενιά, η γενιά που τόσο διαφέρει από τις προηγούμενες και ίσως και από τις επόμενες. Τι είναι αυτό που μας κάνει τα «μαύρα πρόβατα» των γενεαλογικών δέντρων; Η αλήθεια είναι πώς η γενιά που ζει στα δεδομένα του σήμερα ξεχωρίζει σαν φως στο σκοτάδι, όχι για έναν αλλά, για πολλούς παραπάνω λόγους. Το βασικό στοιχείο είναι η εκκεντρικότητα και η ανατροπή δεδομένων. Οι νέοι σήμερα ζουν για να κάνουν αυτά τα δύο πράγματα, να ξεχωρίζουν και να ανατρέπουν δεδομένα που θεωρούνται παγιωμένα.
Ένα φαινόμενο που έχει παρατηρηθεί πολύ έντονα και έχει οξυνθεί, ειδικά κατά την τελευταία δεκαετία, είναι το σύνδρομο του «δεν θέλω την βοήθεια κανενός» ή αλλιώς το σύνδρομο του «μοναχικού νομά-σούπερ ήρωα». Προφανώς το σύνδρομο είναι αναγνωρισμένο αλλά σαν φαινόμενο, σαν τάση συμπεριφοράς δηλαδή. Η ονομασία είναι προϊόν μυθοπλασίας για να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε περί ποιου θέματος μιλάμε.
Αναφερόμαστε, λοιπόν, στους νέους που νιώθουν την ανάγκη να κάνουν τα πάντα μόνοι τους. Δεν εννοούμε βέβαια δίχως παρέα, αλλά δίχως βοήθεια και πολύ περισσότερο δίχως υποδείξεις. Πράγματι οι υποδείξεις μοιάζουν εξωφρενικές στα μάτια ενός νέου, όσο δίκιο και αν έχει το πρόσωπο που κάνει την παρατήρηση, εκείνη την στιγμή η συμβουλή ακούγεται περισσότερο σαν προσβολή, σαν μείωση της προσωπικής ικανότητας, ένα βέλος στην καρδιά του εγωισμού. Η νέα γενιά δεν θέλει συμβουλές και ας μην ξέρει που πάει, δεν θέλει να μιλήσεις, ακόμα κι αν ξέρεις ότι στο τέλος του δρόμου όπου βαδίζει βρίσκεται γκρεμός.
Που οφείλεται αυτό το παράδοξο φαινόμενο; Γιατί, παρά την έλλειψη εμπειρίας και γνώσεων, οι νέοι άνθρωποι επιλέγουν να ακολουθήσουν τον προσωπικό τους δρόμο, αγνοώντας τα λεγόμενα των φαινομενικά ή και πραγματικά έμπειρων; Κατά βάση, η στάση αυτή οφείλεται σχεδόν εξ΄ολοκλήρου σε έναν μοναδικό και συνάμα καθοριστικό παράγοντα. Οι νέοι της γενιάς μας δεν είναι ούτε εγωιστικά υπεροπτικά πλάσματα, ούτε και διαθέτουν υπερφυσικές δυνάμεις που τους επιτρέπουν να διαχειρίζονται παράλληλα πολλές καταστάσεις τις οποίες δεν έχουν ξαναβιώσει. Είναι απλούστατα σε εισαγωγικά πάντα, θύματα της «πρόωρης ωρίμανσης». Σχεδόν κάθε νεαρός και νεαρή που συναντάς στον δρόμο σε μια πόλη του παρόντος έχει ζήσει πολύ πιο περιορισμένα παιδικά χρόνια συγκριτικά με προηγούμενες γενιές (παππούδες, γονείς κλπ.). Όσο τα χρόνια περνούν, οι νέοι είναι πιο ευάλωτοι στο να χάνουν την παιδικότητα τους από νωρίς.
Θα μπορούσαμε εύκολα να κατηγορήσουμε την ακατάπαυστη εισροή γνώσεων. Και δεν αναφερόμαστε απλά σε γενικές γνώσεις του σχολικού και πανεπιστημιακού πλαισίου, οι οποίες είναι σαφώς πολύ περισσότερες από αυτές των προηγούμενων γενεών. Στα πλαίσια των γνώσεων, οι πιο καθοριστικές απο τις εγκυκλοπαιδικές είναι οι συμπεριφορικές γνώσεις, οι γνώσεις δηλαδή που σου προσφέρουν ένα καλούπι συμπεριφοράς, απρόσωπες υποδείξεις του πως θα πρέπει να μιλάς, να ντύνεσαι, να κινείσαι και πολλά άλλα, που συνήθως βρίσκονται πολύ πιο μπροστά από το γνωστικό φάσμα του αναγνώστη και που συνήθως δεν έχουν συγκεκριμένο target group.
Για να γίνει πιο ξεκάθαρος οι υπαινιγμός, οι γονείς μας έπρεπε να ρωτήσουν τους δικούς τους γονείς ή πιο έμπειρους γνωστούς για το πως πρέπει να συμπεριφέρονται την πρώτη μέρα στην δουλειά, ακόμα και για το πως να βρουν δουλειά. Σήμερα, αυτό το κάνει το «How to…» της Wikipedia. Η μητέρα μου λόγου χάρη, έπρεπε να ρωτήσει την μεγαλύτερη αδερφή της για το τι πρέπει να φορέσει στο πρώτο της ραντεβού. Τώρα υπάρχουν χιλιάδες blogger που κάνουν αυτή την δουλειά. Όταν οι νέοι εφαρμόζουν αυτές τις συμβουλές αισθάνονται πως ότι κατάφεραν το κατάφεραν μόνοι τους, αφού δεν ήρθαν σε επαφή με άλλο πρόσωπο. Οι γονείς επίσης, βλέποντας τους νέους να τα βγάζουν πέρα μόνοι τους, τους θεωρούν για έναν ανεξήγητο για αυτούς λόγο, αρκετά ώριμους και ικανούς για να αναλάβουν παραπάνω ευθύνες σε όλο και πιο νεαρή ηλικία. Λίγα χρόνια αργότερα, όλα αυτά σε συνδυασμό στο μυαλό ενός νέου μεταφράζονται ως εξής: Μπορώ και μόνος μου. Έχω περάσει και χειρότερες καταστάσεις. Μα καλά ποιος είναι αυτός για να μου πει τι θα κάνω; Είμαι ανεξάρτητος, πάντα ήμουν. Είμαι ξεχωριστός.
Ελπίζω να σας βοήθησα να ερμηνεύσετε έστω και στο ελάχιστο το πνεύμα ανεξαρτησίας που μας διακατέχει. Να ξέρετε ότι συνήθως το πρόβλημα είναι ένα, έχει μια ρίζα και πολλές διακλαδώσεις στην συνέχεια. Άνθρωποι, υπερ-άνθρωποι που παρά την έλλειψη πείρας επιμένουν να κάνουν τα πάντα με τον τρόπο τους, είναι απλά παιδιά που μεγάλωσαν πολύ νωρίς.
