Όλο και περισσότεροι είναι οι νέοι που παίρνουν την απόφαση να δοκιμάσουν την τύχη τους στο εξωτερικό μόνιμα ή προσωρινά. Πρόσφατα αποφάσισα να κάνω κάτι αντίστοιχο. Σε αυτό το άρθρο προσπάθησα να σας μεταφέρω τα δικά μου συναισθήματα, τα οποία φαντάζομαι ότι είναι ως έναν βαθμό κοινά για όποιον/α ζει για πρώτη φορά μόνος του μακριά από τη χώρα του.
Στην προσπάθεια μου να πείσω έναν συμφοιτητή μου να κάνει την αίτηση για τις σπουδές στην Κίνα, βρέθηκα να έχω πείσει τον εαυτό μου. Πάντα περίμενα να μου δοθεί η ευκαιρία να ταξιδέψω κι ο προορισμός είχε ελάχιστη σημασία. Ωστόσο, εκείνο το απόγευμα για κάποιο λόγο ένιωθα τη νέα αυτή ελευθερία να με πνίγει περισσότερο από ποτέ. Χρειαζόμουν κάποιον να με ταρακουνήσει, να μου πει «Πας καλά παιδάκι μου; Στην Κίνα;», κι έτσι να μην το κουνήσω ούτε χιλιόμετρο από το κέντρο της Αθήνας. Εναπόθεσα όλες τις ελπίδες μου στην οικογένειά μου. Τελικά, προς έκπληξή μου, τόσο τα συγγενικά μου πρόσωπα όσο και η παρέα μου όχι απλώς δε με αποθάρρυναν αλλά ίσα ίσα έδειξαν μεγάλο ενθουσιασμό για το νέο μου βήμα. Βέβαια, δεν έχω φύγει ακόμη οπότε έχουμε χρόνο για τυχόν εκδηλώσεις του Συνδρόμου της άδειας φωλιάς.
Το να φοβάσαι να ζήσεις στο εξωτερικό για μεγαλύτερο ή μικρότερο χρονικό διάστημα, το να διστάζεις να πάρεις ελεύθερα μια απόφαση για το μέλλον σου, δεν είναι κάτι άγνωστο. Αυτή η «ελευθεροφοβία» που μας πιάνει (υπαρκτός όρος στα αγγλικά) είναι συνυφασμένη με την ευθυνοφοβία μας και την καχυποψία μας όσον αφορά την αλλαγή, την απώλεια της άνεσής μας και το «ξεβόλεμα» των συνηθειών μας. Κάτι άλλο που φοβίζει, πέραν της αλλαγής παραστάσεων, είναι και η συνεπαγόμενη μοναξιά του εξωτερικού. Το θέμα είναι να μην αφήνεις αυτά τα πρώτα συναισθήματα να μπουν εμπόδιο σε μια νέα αρχή για σένα. Και οι νέες αρχές συμβαίνουν τακτικά γύρω μας εντός κι εκτός των γεωγραφικών συνόρων της γενέθλιας γης μας.
Μιλάμε πλέον για μια μεταμοντέρνα ξενιτιά: όλο και περισσότεροι νέοι/ες, μέσα στο γενικότερο κλίμα αβεβαιότητας, παίρνουν την απόφαση να ζήσουν στο εξωτερικό συνήθως για σπουδές ή/και δουλειά. Και καλά εγώ θα λείψω μόνο για ένα εξάμηνο, για πολλά άτομα όμως το ενδεχόμενο να ρίξουν μαύρη πέτρα πίσω τους και να μη ξαναεπιστρέψουν είναι αρκετά αληθινό. Σε κάθε περίπτωση, το άτομο καλείται να δημιουργήσει το μέλλον του με τις συνθήκες και τα δεδομένα που του παρουσιάζονται. Να κλείσει όλα τα κεφάλαια και τους ανοιχτούς λογαριασμούς της τωρινής ζωής του μέχρι νεοτέρας.
Προσωπικά, κάτι που μου είναι κάπως άβολο ακόμα να αντιμετωπίσω είναι η αντίδραση ορισμένων ατόμων όταν ακούνε για πρώτη φορά την απόφαση μου να συνεχίσω τις σπουδές της κοινωνικής ανθρωπολογίας στην Σαγκάη. Ο κόσμος δύσκολα καταλαβαίνει τις παιδικές σου παρορμήσεις και την αποφόρτιση των απωθημένων σου, την ανάγκη να κάνεις κάτι ΤΩΡΑ! Να δράσεις, να κυνηγήσεις ένα όνειρο, να ξεφύγεις για λίγο από την σκληρότητα της ρουτίνας.
Το να ζήσεις όμως μόνος σου στο εξωτερικό είναι πολύ σημαντικό και για ένα άλλο λόγο πέραν της κάλυψης των βασικών αναγκών σου ή της εκπλήρωσης των ονείρων σου. Είναι καλό πιστεύω, ειδικά για τα άτομα που δεν έχουν υπάρξει μετανάστες, να ενδυθούν για πρώτη φορά τον μανδύα του Άλλου. Για λίγο ή πολύ γίνεσαι εσύ αυτός ο Άλλος, ο ξένος σε έναν τόπο όπου δεν έχεις προσλαμβάνουσες παραστάσεις. Γίνεσαι ο διαφορετικός, βιώνεις την ετερότητα όχι από την πλευρά του παρατηρητή αλλά από την πλευρά του φορέα. Καλείσαι να εγκλιματιστείς, να δεις την άλλη πλευρά του πλανήτη, να ενταχθείς σε μια νέα κοινότητα.
Το να ζήσω μόνη μου στο εξωτερικό τελικά δε με φοβίζει (όσο θα περίμενα) διότι πιστεύω ότι αποτελεί ένα καλό «σχολείο» από μόνο του. Μέσω του ταξιδιού και των σπουδών σε ένα διαφορετικό κοινωνικό πλαίσιο μας δίνεται η ευκαιρία να αμφισβητήσουμε τις συμβατικές μας συλλήψεις και να εμπλουτίσουμε την ακαδημαϊκή μας εμπειρία. Το λεγόμενο πολιτισμικό σοκ που βιώνει κανείς όταν ζει μόνος του στο εξωτερικό είναι αναγκαίο. Το να βλέπει δηλαδή ότι αυτό που το κάνουν «έτσι» στο χωριό του, το κάνουν «αλλιώς» στο παραδίπλα χωριό είναι από τις πιο σημαντικές συνειδητοποιήσεις στη ζωή. Γνωρίζοντας διαφορετικές πολιτισμικές συμβάσεις και κουλτούρες, βιώνοντας την κοινωνική και πολιτισμική ομοιότητα αλλά και ποικιλότητα του κόσμου, μαθαίνοντας τις ιδιαιτερότητες ενός νέου τόπου step-by-step, διευρύνουμε τους ορίζοντες μας και ωριμάζουμε ψυχολογικά.
Σε δύο μήνες, λοιπόν, θα περιδιαβαίνω τις οδούς Nanjing και Wukang (ναι το googlαρα), θα πίνω κινέζικο τσάι αντί για φραπέ, θα επισκέπτομαι ταοϊστικούς ναούς, θα ανεβάζω καθημερινά φωτογραφίες στο Instagram κι όλοι θα με μισούν γιαυτό. Κι όλο αυτό με αγχώνει λίγο όσο το γράφω -είναι το περίφημο Άγνωστο, βλέπεις, που κανείς δεν ξέρει τι να περιμένει από αυτό- αλλά ταυτόχρονα με γεμίζει με αδρεναλίνη σαν μια περιπέτεια που περίμενα από παιδί να ζήσω. Είναι ωραίες οι νέες αρχές κι όλοι έχουμε δικαίωμα σε αυτές, εκεί ήθελα να καταλήξω. Και το καλύτερο είναι πως εμείς ορίζουμε πότε και πώς αυτές…αρχίζουν.
