Πόσο οικείες ακούγονται οι φράσεις «Η φωνή μου θα αρχίζει να τρέμει και θα γίνω ρεζίλι», «Θα φανώ βαρετός», «Δεν θα έχω τίποτα να πω»; Πόσο γνώριμο το αίσθημα του άγχους που μας κατακλύζει όταν μιλάμε μπροστά σε κοινό, όταν ερχόμαστε σε επαφή με καινούργιους ανθρώπους ή αποτελούμε το κέντρο της προσοχής; Όλοι έχουμε βιώσει τέτοιου είδους καταστάσεις που προκαλούν άγχος, καθώς είμαστε εκτεθειμένοι στην κριτική ματιά των άλλων.
Όταν όμως η αγωνία της έκθεσης λαμβάνει μεγαλύτερες διαστάσεις και ξεπερνά τα όρια της ντροπαλότητας, τότε μιλάμε για κοινωνικό άγχος. Το άγχος δηλαδή που έχει να κάνει με κοινωνικές περιστάσεις, με την αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους και με την αξιολόγηση από αυτούς. Αυτός ο φόβος είναι τόσο έντονος που το άτομο μπορεί να αγχώνεται και μόνο στη σκέψη της κοινωνικής επαφής, με αποτέλεσμα να κάνει ό,τι μπορεί για την αποφύγει. Το κοινωνικό άγχος είναι η Νο.1 αγχώδης διαταραχή, η οποία εμφανίζεται συνηθέστερα στην εφηβεία, την πρώιμη ενήλικη ζωή ή την πρώιμη παιδική ηλικία, επηρεάζει μάλιστα περισσότερο τις γυναίκες και σπάνια εμφανίζεται μετά την ηλικία των 25 ετών.
Ποιες είναι όμως οι πιθανές αιτίες; Πρόσφατες έρευνες αναφέρουν συσχέτιση ανάμεσα στην εμφάνιση του κοινωνικού άγχους και του κληρονομικού παράγοντα, αφού η εκδήλωση της φοβίας αυτής είναι συνηθέστερη ανάμεσα σε συγγενείς πρώτου βαθμού. Ωστόσο, η επιρροή που δέχεται το άτομο από το κοντινό του περιβάλλον και από τις συνθήκες με τις οποίες έρχεται αντιμέτωπος, διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην εμφάνιση της διαταραχής. Η εσωτερίκευση, λόγου χάρη, φράσεων όπως «αν πεις κάτι λάθος θα ρεζιλευτείς», συμβάλει στην προκατάληψη απέναντι στις απόψεις και στη κριτική των άλλων. Το αρνητικό μοτίβο σκέψης και συμπεριφοράς συμβάλει επίσης καθοριστικά και επηρεάζει τα άτομα με κοινωνική φοβία.
Αυτό, λοιπόν, που πρέπει να επιτευχθεί προκειμένου να καταπολεμηθεί επαρκώς το έντονο κοινωνικό άγχος, με τη βοήθεια ενός ειδικού, είναι να αναγνωριστούν οι λανθασμένοι τρόποι σκέψης, να προβεί το άτομο στην έκθεση σε στρεσογόνες καταστάσεις έτσι, ώστε να αποκτήσει σταδιακά αυτοπεποίθηση. Διότι η συνειδητοποίηση των ικανοτήτων που ο καθένας διαθέτει, η αποδοχή του λάθους, η αποδοχή του εαυτού μας και της προσωπικότητας μας, τα θετικά και τα αρνητικά στοιχεία από τα οποία αποτελείται, είναι ένα μείζων βήμα προς την καταπολέμηση του άγχους.
