Τι οδηγεί άντρες και γυναίκες στην απιστία; Ποιοι απατούν περισσότερο; Είναι δυνατόν να ξεπεραστεί ποτέ μια απιστία; Αυτές είναι μερικές από τις ερωτήσεις, τις οποίες επιχείρησα να απαντήσω σε αυτό το άρθρο.
Σύμφωνα με τις υπάρχουσες έρευνες, οι άντρες απατούν συχνότερα από τις γυναίκες, αν και με τα χρόνια τα ποσοστά και για τα δύο φύλα γίνονται σχεδόν παρόμοια. Στις ΗΠΑ η Εθνική Ερευνητική Εταιρία για την Υγεία και την Κοινωνική Ζωή διαπίστωσε ότι το 4% των παντρεμένων ανδρών και το 37% των ανδρών σε σχέση, εμπλέκονται σε πράξεις σεξουαλικής απιστίας σε σύγκριση με το 1% των έγγαμων γυναικών και το 17% των γυναικών σε σχέση. Αυτή η έμφυλη διαφορά έχει συχνά συνδεθεί με εξελικτικές πιέσεις αλλά και με άλλους μηχανισμούς, συμπεριλαμβανομένης της ανεκτικότητας της εκάστοτε κοινωνίας στην απιστία σε σχέση με το κάθε φύλο. Γενικά, οι κοινωνίες μας δείχνουν μια παραπάνω ανεκτικότητα προς τους άντρες που απιστούν σε σχέση με τις γυναίκες, δεδομένου ότι η αντρική σεξουαλική δραστηριότητα προκρίνεται, γίνεται πιο εύκολα αποδεκτή κι εν τέλει «συγχωρείται» ακόμη κι όταν αυτή συμβαίνει εκτός του δυαδικού μονογαμικού πλαισίου, το οποίο η δυτική κοινωνία ορίζει ως φυσιολογικό.
Η απιστία είναι ένα φαινόμενο που μπορεί να αναλυθεί τόσο βιολογικά όσο και κοινωνικά. Οι απόψεις για το αν οι άνθρωποι είμαστε γενετικά μονογαμικοί ή πολυγαμικοί διίστανται. Η αλήθεια φαίνεται να βρίσκεται κάπου στη μέση, με την έννοια ότι καμία έρευνα δεν έχει καταφέρει να αποδείξει αν είμαστε εντελώς μονογαμικοί ή πολυγαμικοί. Αναλύοντας το φαινόμενο βιο-ψυχολογικά,(όπως έκανε η ανθρωπολόγος Helen Fisher), προκύπτει ότι οι άνθρωποι έχουν δυο εγκεφαλικά συστήματα. Το ένα συνδέεται με την συναισθηματική προσκόλληση και τη ρομαντική αγάπη και το άλλο με την καθαρά σεξουαλική έλξη. Μερικές φορές αυτά τα δύο εγκεφαλικά συστήματα δεν είναι καλά συνδεδεμένα μεταξύ τους, ωθώντας έτσι τους ανθρώπους στην απιστία, με σκοπό να ικανοποιήσουν το σεξουαλικό κομμάτι, χωρίς αναγκαστικά να εμπλέκεται σε αυτό το συναίσθημα. Είναι σημαντικό ωστόσο, να σημειωθεί ότι υπάρχουν πολλοί άλλοι παράγοντες (πέραν του βιολογικού) που αυξάνουν την πιθανότητα να εμπλακεί κάποιος σε απιστία.
Μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνδρες είναι πιο πιθανό να απατήσουν εξαιτίας σεξουαλικής ασυμβατότητας και έλλειψης ικανοποίησης.
Από την άλλη, οι γυναίκες είναι πιθανότερο να απατήσουν, αν δεν αντλούν συναισθηματική ικανοποίηση από την υπάρχουσα σχέση. Σε γενικές γραμμές, η έλλειψη ικανοποίησης συνολικά είναι ο νούμερο ένα λόγος που συχνά επικαλούνται τα άτομα που απατούν, ανεξαρτήτως φύλου και σεξουαλικότητας.
Ο τρόπος που αντιλαμβάνονται κι αντιμετωπίζουν την απιστία τα δύο φύλα, συνδέεται με τα έμφυλα κίνητρά που αναφέρθηκαν παραπάνω. Δηλαδή, οι απατημένες γυναίκες γενικά δείχνουν να ενοχλούνται περισσότερο με το συναισθηματικό δέσιμο που θεωρούν πως ένιωσαν οι σύντροφοί τους με την παράλληλη σχέση τους. Οι άντρες από την άλλη, φαίνεται να ενοχλούνται περισσότερο από την σεξουαλική ικανοποίηση που πρέπει να ένιωσε (να έδωσε ή να πήρε) η σύντροφός τους κατά τη διάρκεια της απιστίας.
Συνεχίζοντας, η γέννηση του διαδικτύου έδωσε νέα μορφή στην απιστία. Εκατομμύρια χρήστες παγκοσμίως, βρίσκονται σε σχέσεις και παράλληλα χρησιμοποιούν τα social media για να φλερτάρουν, να κάνουν sexting ή να γνωρίσουν ερωτικούς συντρόφους παράλληλα με τη σχέση τους.
Έρευνα του 2005 ανέφερε ότι το 46% των ατόμων που παραδέχονται ότι συμμετείχαν σε cybersex με αγνώστους ήταν δεσμευμένοι. Φαντάζομαι ότι σχεδόν 13 χρόνια μετά, το ποσοστό θα ήταν σοκαριστικά μεγαλύτερο. Προσωπικά πιστεύω ότι το ίντερνετ έδωσε ένα καλό άλλοθι στους πανταχού απίστους, αφού οι κανόνες του τι συνιστά απιστία παύουν να είναι τόσο σαφώς καθορισμένοι κι ευδιάκριτοι. Είναι δύσκολο να ταξινομηθεί οποιοσδήποτε τύπος σεξουαλικής αλληλεπίδρασης μέσω του ίντερνετ ως απιστία, επειδή δεν υπάρχει η φυσική όψη κι επαφή.
Γενικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι κάθε περίπτωση απιστίας είναι διαφορετική, καθώς εξυπηρετεί διαφορετικούς σκοπούς. Παραδείγματος χάρη υπάρχει η ευκαιριακή απιστία, η οποία ωθείται από μια ακαταμάχητη σεξουαλική επιθυμία και ενισχύεται από τις συνθήκες, την αναζήτηση της αίσθησης του ρίσκου και της ποικιλίας. Σε αυτό το πλαίσιο το άτομο κυριολεκτικά θα απιστήσει «γιατί μπορεί». Σε άλλες περιπτώσεις, άτομα καταλήγουν να απατούν από τη δική τους ανάγκη για επιβεβαίωση, ακόμη κι όταν παραμένουν ερωτευμένοι με τους συντρόφους τους. Στην περίπτωση της ρομαντικής απιστίας, το άτομο μπορεί να νιώθει ότι πλέον η σχέση τους έχει φτάσει σε συναισθηματικό τέλμα. Γι’ αυτόν τον λόγο επιλέγουν να μπουν σε μια παράλληλη σχέση, η οποία θα ικανοποιεί καλύτερα τις συναισθηματικές τους ανάγκες. Στατιστικά, όπως αναφέρθηκε, αυτή η περίπτωση απιστίας είναι πιο διαδεδομένη μεταξύ των γυναικών.
Τέλος, τα στάδια της αποδοχής της απιστίας και στα 2 φύλα, θυμίζουν τα στάδια του πένθους. Το απατημένο άτομο ξεκινά από ένα καθεστώς άρνησης και συνεχίσει στο στάδιο της διαπραγμάτευσης, όπου προσπαθεί να συνειδητοποιήσει πώς η κατάσταση έφτασε σε αυτό το σημείο. Ακολουθεί ο θυμός και το αίσθημα αδικίας κι αμέσως μετά μια κατάσταση πένθους. Το άτομο όταν βρίσκεται σε αυτήν την φάση νιώθει ότι έχει χάσει πλήρως την εμπιστοσύνη του όχι μόνο στον σύντροφό του, αλλά και γενικά στις ερωτικές σχέσεις. Πρόκειται πολύ περισσότερο για τον χαμό ενός ιδεώδους –αυτού της υγιούς σχέσης που θεωρούσε πως είχε- παρά για τον χαμό του συγκεκριμένου συντρόφου, που πληγώνει το απατημένο άτομο. Αναγκάζεται να αποχωριστεί την εικόνα που είχε μέχρι πρότινος για τη σχέση και τον σύντροφό του, πράγμα που προφανώς προκαλεί συναισθηματική αστάθεια και πόνο. Όλα αυτά τα στάδια όμως, οδηγούν τελικά στην αποδοχή της απιστίας, όπου το ζευγάρι τελικά είτε αποφασίζει να χωρίσει είτε να επανασυνδεθεί με νέους όρους, αποδεχόμενο τις πραγματικές διαστάσεις αυτού που συνέβη.
