Από το 2009 ο Ιούνιος είναι κι επίσημα ο μήνας υπερηφάνειας των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων. Στις μεγάλες πόλεις των δυτικών χωρών διοργανώνονται Pride Parades, συγκεντρώσεις, ημερίδες, προβολές ταινιών κι άλλα events, κινήσεις που στοχεύουν στην αποδοχή της διαφορετικότητας, προβάλλοντας τις διεκδικήσεις του κινήματος. Η 28η Ιουνίου αποτελεί ημέρα μνήμης, έπειτα από τα γεγονότα με αφετηρία τις 28/6/1969, που έλαβαν χώρα στη Νέα Υόρκη, όταν οι θαμώνες του gay bar Stonewall Inn δέχτηκαν βίαιη επίθεση από ένοπλους άντρες της αστυνομίας.
Τα τελευταία χρόνια, κι ενώ το gay pride έχει πάρει πλέον τη μορφή θεσμού στη συλλογική συνείδηση πολλών χωρών, παρατηρείται η σταδιακή αύξηση των χορηγών της παρέλασης καθώς και η υιοθέτηση μιας gay-friendly στρατηγικής όσον αφορά το marketing διαφόρων εταιρειών. Είναι ένα φαινόμενο που ίσως δεν έχουμε δει ακόμη σε μεγάλο βαθμό στην Ελλάδα, αλλά σίγουρα η παρουσία του είναι παραπάνω από αισθητή σε άλλες χώρες.
Οδηγούμαι λοιπόν στην εξής σκέψη: Πού τελειώνει η κοινωνική αποδοχή και πού ξεκινάει η καπιταλιστική ιδιοποίηση κι εκμετάλλευση αγώνων δεκαετιών, που ποτέ δεν άνηκαν στις συγκεκριμένες και στις όποιες άλλες πολυεθνικές εταιρείες, ούτε και βάρυναν ποτέ το ιστορικό τους. Είναι αυτό μια νέα σελίδα σε έναν κόσμο ανεκτικότητας, σεβασμού και πραγματικής αποδοχής, με βέβαιο κάποιο οικονομικό και κοινωνικό κόστος για τις εταιρείες ή είναι απλά μια ξεκάθαρη προσπάθεια καπήλευσης των συμβόλων και των λόγων του κινήματος;
Στην εξίσωση μπαίνουν φυσικά και τα social media. Φίλτρα με ουράνια τόξα και hashtag με αντιομοφοβικά μηνύματα, είναι άλλος ένας τρόπος να δηλώσουν οι χρήστες την υποστήριξή τους για το Pride και την αγανάκτησή τους με την ισχύουσα κοινωνική κατάσταση, που απέχει ακόμα πολύ από την ικανοποίηση των διεκδικήσεων των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων. Κι ενώ κατανοώ πώς οι διάφορες πλατφόρμες μπορούν να φανούν χρήσιμες για την ενίσχυση κι οργάνωση αγωνιστικών κινήσεων και τη διάδοση μηνυμάτων, παρ’ όλα αυτά δεν μπορώ να κάνω ότι δε βλέπω τη half-assed αποδοχή, που ουσιαστικά δε χρησιμεύει σε τίποτα αφού ποτέ δε διευκόλυνε τη ζωή κανενός. Ένα φίλτρο κι ένα hashtag έχουν τη δυνατότητα να καθησυχάσουν τους χρήστες, προσφέροντάς τους την αίσθηση ότι ξεπληρώσανε το ανθρωπιστικό τους χρέος και γι’ αυτόν τον Ιούνη. Όχι μόνο αυτό, αλλά απέδειξαν στο μικρό διαδικτυακό χωριό τους ότι δεν είναι ομοφοβικοί, οπότε όλα καλά. Όχι; Με τη σειρά τους, ξεχρεώνουν και τα social media, προβάλλοντας το κοινωνικό τους πρόσωπο, χωρίς ουσιαστικά να το υιοθετούν. Αναρωτιέμαι πού βρίσκεται όλο αυτό το περίσσευμα ευαισθησίας κι αποδοχής τον υπόλοιπο χρόνο, όταν σελίδες κι άλλοι διαδικτυακοί χώροι με ξεκάθαρο σεξιστικό, ομοφοβικό και τρανσοφοβικό λόγο παραμένουν αγέρωχοι και δημοφιλείς, σαν να μην τρέχει τίποτα.
Η queer ταυτότητα στα χέρια του marketing μοιάζει πλέον με πλαστελίνη. Πιστεύω πως κάνεις δεν περιμένει από τα brands και μόνο να αναλάβουν τη διάλυση στερεοτύπων και την ενημέρωση/διαπαιδαγώγηση του κοινού, με στόχο την ευρύτερη αλληλεγγύη και τη σταδιακή αναδιαμόρφωση της κοινωνίας και των συνειδήσεων. Δεν απογοητευόμαστε λοιπόν που δεν συμβαίνει αυτό. Αυτό που μας απογοητεύει είναι να βλέπουμε αγώνες και θυσίες να στιλιζάρονται για να ενισχύσουν τελικά όχι το inclusiveness της κοινωνίας ως προς την queer κουλτούρα, αλλά τα κέρδη και την εικόνα επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα η ουσιαστική αλληλεγγύη -όχι μόνο εκ μέρους των εταιρειών, αλλά και του ίδιου του κοινού- να πηγαίνει περίπατο. Να σημειωθεί παρ’ όλα αυτά ότι πολλές είναι οι εταιρείες που χρησιμοποιούν μέρος των εσόδων τους για να ενισχύσουν οικονομικά LGBTQ+ ιδρύματα και οργανώσεις. Αυτό είναι ελεύθερο το κάθε άτομο να το κρίνει όπως θέλει.
Εν τέλει, τι κάνουμε; Προσωπικά θεωρώ πως το πρόβλημά μας είναι ότι αντιμετωπίζουμε και προσφέρουμε την αλληλεγγύη μας μεμονωμένα περιμένοντας ημέρες μνήμης και μεγάλες διοργανώσεις για να την αναδείξουμε. Η αλληλεγγύη είναι στάση ζωής που δεν περιμένει Παγκόσμιες Ημέρες για να εκδηλωθεί. Ας βάλουμε τη συμπαράστασή μας πάνω και πέρα από τους εαυτούς μας, από το εγώ μας και την εικόνα μας, ώστε να ξεφύγουμε από την αδράνεια την περασμένη από πολύχρωμα φίλτρα και έξυπνα hashtags για άλλη μια χρονιά.
