Θυμάστε όταν ήμασταν μικροί που οι γονείς μας μας άφηναν μόνους στο σπίτι και μας έλεγαν να συγυρίσουμε το δωμάτιό μας μέχρι να επιστρέψουν; Προσωπικά προτιμούσα να κάτσω για ώρες βλέποντας μεξικανικές σειρές, μέχρι να ακούσω τα βήματα των γονιών μου στην πολυκατοικία και τότε να τρέξω να συγυρίσω το δωμάτιό μου πριν μπουν στο σπίτι. Ξαφνικά ήταν σαν να συμμετέχω σε τηλεπαιχνίδι και «στη δοκιμασία για τα 5000 ευρώ πρέπει να τακτοποιήσεις ένα δωμάτιο σε 1 λεπτό».
Μακάρι να μπορούσα να συνεχίσω αυτό το άρθρο καμαρώνοντας για την αλλαγή αυτής της συμπεριφοράς, αλλά δε θα ήμουν ειλικρινής. Η αναβλητικότητα είναι το δεύτερό μου όνομα. Καθυστερώ σχεδόν πάντα. Όταν δεν έχω καθυστερήσει σε κάτι μπορείτε να είστε βέβαιοι ότι το «έτρεξα» την τελευταία στιγμή. Τελευταία στιγμή είναι το τρίτο μου όνομα.
Υπάρχουν κάποια πράγματα που μόνο οι άνθρωποι της τελευταίας στιγμής μπορούν να καταλάβουν. Ευτυχώς είμαστε πολλοί με το ίδιο πρόβλημα!
Θα ευχηθώ «χρόνια πολλά» σε κάποιον λίγο πριν τελειώσει η μέρα των γενεθλίων του. Θα δω το πρωί την ειδοποίηση στο Facebook και –ειδικά αν θέλω να εκφράσω κάτι παραπάνω από μια τυποποιημένη γενέθλια ευχή- θα πείσω τον εαυτό μου να περιμένει λίγο μέχρι να σκεφτεί κάτι πρωτότυπο κι όμορφο να ευχηθεί, μέχρι που *ως δια μαγείας* σε 3 λεπτά ξημερώνει η επόμενη ημέρα.
Τελευταία στιγμή θα κάνω την εργασία μου ή θα διαβάσω για την εξεταστική. Το «sleep is for the weak» πρέπει κάποια στιγμή να το κάνω τατουάζ στη νεφραμιά μου αλλά σίγουρα κι αυτό θα το ανέβαλα. Μιλώντας για τατουάζ, στα 18 έκανα το πρώτο μου. Είναι έγχρωμο που σημαίνει ότι έπρεπε να του κάνω retouch 1-2 μήνες αφού το είχα χτυπήσει. 3 χρόνια μετά και το τατουάζ, ξεθωριασμένο, κοσμεί τον καρπό μου κι εγώ κάθε μήνα μου υπόσχομαι ότι θα το γεμίσω.
Υπάρχει, βέβαια, μια παρανόηση όσον αφορά την «τελευταία στιγμή». Στο άκουσμά της οι περισσότεροι μπορεί να μεταφράζουμε το αποτέλεσμά της ως πρόχειρο, τσαπατσούλικο και κακής ποιότητας. Λάθος! Λάθος! Λάθος! Σου φαίνεται πρόχειρος ο «Μυστικός Δείπνος» του Ντα Βίντσι; Κι όμως, ο ζωγράφος είχε καθυστερήσει τόσο πολύ να ολοκληρώσει το έργο αυτό, λόγω αναβλητικότητας, που ο πάτρωνάς του τον απείλησε πως δε θα τον πληρώσει αν δεν το ολοκληρώσει γρήγορα. Οπότε, ναι, ένα από τα σπουδαιότερα έργα τέχνης στην ιστορία ολοκληρώθηκε…ακριβώς την τελευταία στιγμή.
Ας προσπεράσουμε την ύβρη του να επικαλούμαι τον Ντα Βίντσι για να δικαιολογήσω την αναβλητικότητά μου να διαβάσω για την εξεταστική κι ας αναρωτηθούμε: είναι κακό να αφήνουμε πράγματα για την τελευταία στιγμή; Η κοινώς διαδεδομένη άποψη απαντά καταφατικά, υπερθεματίζοντας με το κλισέ «Μην αφήσεις για αύριο αυτό που μπορείς να κάνεις σήμερα». Η λογική αυτή στηρίζεται στην παραδοχή ότι ο πιεσμένος χρόνος και οι προθεσμίες προκαλούν άγχος, άρα γιατί να προσθέσεις έξτρα άγχος στη ζωή σου; Μόνο που κάποιες φορές το άγχος μπορεί να είναι (ή να μετατραπεί) σε παραγωγικό, μια παρακινητική, δημιουργική ενέργεια που λειτουργεί σαν κίνητρο και σαν διεγερτικό ταυτόχρονα. Αυτό οφείλεται στην έκρηξη αδρεναλίνης όταν βρισκόμαστε υπό το καθεστώς άγχους. Αν το καλοσκεφτούμε, είναι ένα δωράκι της βιολογίας για όταν τα έχουμε κάνει λίγο σκατά με το πρόγραμμά μας.
Long story short, οι λόγοι που αφήνουμε συστηματικώς πράγματα για την τελευταία στιγμή είναι δύο. Πρώτον, έχουμε την τάση να αποφεύγουμε ότι μας προκαλεί πόνο, άγχος ή αρνητικότητα και να ασχολούμαστε με ότι μας προσφέρει απόλαυση, χαρά ή ανακούφιση. Αυτό δικαιολογεί γιατί προτιμάς να δεις άλλο ένα επεισόδιο της σειράς από το να διαβάσεις ή ακόμα και να κοιμηθείς: εκείνη τη στιγμή απλώς το θεωρείς πιο ευχάριστο κι άρα σημαντικότερο. Δεύτερον, όταν έχουμε εμπιστοσύνη στις δυνατότητές μας (ή υπέρμετρο οπτιμισμό), τις οποίες πρέπει να αποδείξουμε την τελευταία στιγμή, αυτό σημαίνει μόνο ένα πράγμα…Challenge accepted! Το παραγωγικό άγχος συχνά μπορεί να οδηγήσει και σε καλύτερα αποτελέσματα από την υπερβολικά οργανωμένη εκ των προτέρων δράση. Και σίγουρα, αν τα καταφέρουμε, η αίσθηση επιτυχίας κι ενθουσιασμού που θα νιώσουμε θα είναι μεγαλύτερη. Όπως όταν μπαίνουμε στο μετρό κυριολεκτικά 2 δευτερόλεπτα προτού οι πόρτες του μας κόψουν στα δύο.
Κόσμε, μη μας ξεσυνερίζεσαι εξαιτίας της αναβλητικότητάς μας. Είναι απλώς στη φύση μας.