Σήμερα σηκώθηκα νωρίς το πρωί. Ελάχιστη ώρα ύπνου, ελάχιστη ξεκούραση, υπερβολικά ανήσυχο μυαλό. Νομίζω πως αυτό συμβαίνει συχνά και σε εσάς. Ξεκίνησα την καθημερινή «ιεροτελεστία» προς την δουλειά, γνωστή και ως ρουτίνα. Η δουλειά για τους περισσότερους είναι μια αντίφαση, ο κόσμος την αγαπά αφενός, γιατί τους προσφέρει τα προς το ζην και την μισεί αφετέρου, γιατί μας βάζει όλους ψυχολογικά σε replay σαν να είμαστε σκονισμένες κασέτες του ΄80.
Μια και μοναδική μελωδία, σταθερός και μονότονος ρυθμός της συνήθειας. Και να σκέφτεσαι ότι είναι ακόμα η αρχή! Προς τους νέους εκεί έξω, παιδιά φήμες λένε ότι η ζωή κυλάει κατ΄αυτόν τον τρόπο. Η αλήθεια είναι πως η ζωή είναι μια κατηφόρα από τις χειρότερες. Πολύ απότομη! Ο ίδιος ο χρόνος δεν είναι παρά η βίαια ταχύτητα που αναπτύσσουμε κατεβαίνοντας την, η ρουτίνα ένα ποδήλατο δίχως φρένο, κι εμείς; Μα επιβάτες αυτού φυσικά!
Στην κατηφόρα αυτήν, να ξέρετε πως οι σκέψεις έχουν πάντα ένα προβάδισμα. Ως δια μαγείας, ποτέ δεν κατατάσσονται στην κλίμακα του χρόνου, αφού ελάχιστες φορές αντιπροσωπεύουν αυτό που εμείς θεωρούμε πραγματικό-εφικτό. Σκέψεις και επιθυμίες χορεύουν ένα ατελείωτο και ασυγχρόνιστο βαλς. Τα βήματα αυτών αφήνουν ίχνη συναισθηματικά. Στίγματα ανεκπλήρωτου, ερωτηματικά και προβληματισμούς. «Πώς θα μπορέσω να συγχρονίσω όλα αυτά με το τώρα; Να τα κάνω αληθινά;». Τι είναι πραγματικό και τι όχι δεν κατάλαβε ποτέ κανείς, δεν υπάρχει στάνταρ ορισμός. Αυτό θα έπρεπε να είναι υποκειμενικό, όπως και πολλά άλλα πράγματα. Άλλωστε, ο κόσμος είναι κατά βάση εγωκεντρικός, το κοινωνικό αίσθημα μοιάζει περισσότερο με ψευδαίσθηση.
Σε προηγούμενα άρθρα μου, για όσους από εσάς έτυχε να τα διαβάσουν, έχω σταθεί στο ποσό σημαντικό είναι να γνωρίζει κανείς τον εαυτό του. Θα με συγχωρέσετε για αυτό που πρόκειται να κάνω, αλλά έχω αρχίσει να πιστεύω πως το να καταλαβαίνεις πλήρως τον εαυτό σου είναι αδύνατο. Δεν αναιρώ εξ΄ολοκλήρου όσα σας έχω πει, διότι άλλο το «γνωρίζω», άλλο το «καταλαβαίνω». Η γνώση περιορίζεται σε εμπειρικά φαινόμενα και θεωρίες, μελετάς τις καταστάσεις ως έχουν.
Η κατανόηση, ωστόσο, έγκειται στην μελέτη των παραγόντων που υποκινούν τα γεγονότα. Είναι η απάντηση σε κάθε γιατί, ίσως και η λεπτή διαχωριστική γραμμή μεταξύ σκοπού και μέσου. Έχω πλέον φτάσει στο σημείο να μην μπορώ να προσδιορίσω τον ανθρώπινο χαρακτήρα με τίποτα λιγότερο από ένα τσαλακωμένο ύφασμα. Είναι αδύνατο να μετρήσεις όλες τις πτυχές του, πόσο μάλλον να προσδιορίσεις πως αυτές συνέβησαν και να τις ονομάσεις. Η αδυναμία μας να χαρτογραφήσουμε τον ανθρώπινο χαρακτήρα είναι και αυτή που οδηγεί στην αποξένωση.
Η αποξένωση στην οποία αναφέρομαι αρέσκεται στις μεταμφιέσεις. Αλλάζει συχνά μορφή και γεννά αμφιβολίες. Ερωτήσεις τύπου «Είμαι αντικοινωνικός; Αν όχι, τότε γιατί σκέφτομαι έτσι;». Το εύλογο επακόλουθο είναι να ρωτήσει κάποιος «Πώς;». Θα σας δώσω ένα παράδειγμα, ή μάλλον περισσότερα, ελπίζοντας να δείτε τον εαυτό σας κάπου μέσα σε αυτά. Σας έχει τύχει ποτέ κάποιο γεγονός, ιδιαιτέρως αρνητικό και καθοριστικό το οποίο να άλλαξε ριζικά την ζωή σας; Αν ναι, πιθανότατα να υπήρχε μια στιγμή κατά την οποία ανοίξατε την τηλεόραση, στο γνωστό πρόγραμμα και παρατηρήσατε ότι ως συνήθως προβάλλεται. Ότι ο σταθμός στο ραδιόφωνο συνεχίζει να παίζει το same old playlist και ότι γενικότερα όσο και αν ταράζεται ο μικρόκοσμος σου, όσο κι αν αλλάζει η αντίληψη σου, ο κόσμος παραμένει ασυγκίνητα ίδιος.
Και κάπου σ΄αυτό το σημείο σκέφτεσαι «Μπα; Τελικά η γη συνεχίζει να γυρίζει..». Πράγματι, show must go on και πολλές φορές ο νόμος αυτός ενισχύει το αίσθημα της αποξένωσης. Ένα δεύτερο παράδειγμα αντικοινωνικού προσωπείου είναι η εχθρική συμπεριφορά απέναντι σε έναν άγνωστο που έπεσε πάνω σου τυχαία στον δρόμο για το σπίτι. Στιγμαία θυμώνεις και εκνευρίζεσαι, γιατί ξεχνάς ότι έχει κι αυτός ζωή, πρόβληματα, έγνοιες κλπ. Διάβαζα πρόσφατα ένα βιβλίο, το οποίο σε ένα σημείο έλεγε «Στέκεσαι στο παράθυρο και βλέπεις έναν άνθρωπο που μιλάει στο τηλέφωνο, χωρίς να ακούς τι λέει και αναρωτιέσαι γιατί ζει.». Ακούγεται κακό και απάνθρωπο, αλλά αυτή η σκέψη δεν έρχεται στο μυαλό γιατί θες να πεθάνει, μην παρεξηγηθούμε. Απλά, ο ατομικός μικρόκοσμος έχει τέτοια έκταση και περιπλοκότητα που οτιδήποτε εκτός αυτού είναι δυσνόητο. Δυσκολεύεσαι να βρεις έναν ικανοποιητικό λόγο για τον οποίο σηκώνεσαι από το κρεβάτι κάθε που χαράζει, το να μαντέψεις τον σκοπό του άλλου μοιάζει εξωπραγματικό. Κοινώς, ένας τρίτος άνθρωπος είναι για μας ένα αίνιγμα με πόδια!
Το πρωί κάθισα λίγο σε ένα καφέ να σκοτώσω τον χρόνο μου πριν την δουλειά. Με τέρμα την μουσική παρατηρούσα για ακόμα μια φορά τους ανθρώπους και θα ορκιζόμουν ότι ολα μου φαίνονταν σαν ταινία. Σαν να ήταν όλοι κομπάρσοι που βρέθηκαν εκεί για να γυρίσουμε μια συγκεκριμένη σκηνή και μετά θα εξαφανιζόταν. Ένας ευγενικός ηλικιωμένος ζήτησε να μοιραστούμε το τραπέζι. «Φυσικά, κανένα πρόβλημα», του αποκρίθηκα. Όση ώρα καθόταν εκεί ήθελα πολύ να τον ρωτήσω αν αυτά που σκέφτομαι είναι παράλογα. Αργότερα χτύπησε το κινητό του, πάτησα pause και τον άκουσα να μιλάει στην γυναίκα του. Τότε, κατάλαβα ότι έχει κι αυτός δικό του σενάριο.
Πιστεύω δεν είμαστε αντικοινωνικοί δεν μισούμε τους άλλους. Απλά, δεν τους καταλαβαίνουμε και ο άνθρωπος σε ότι δεν καταλαβαίνει αντιδρά συνήθως με καχυποψία. Ο άνθρωπος είναι φύσει κοινωνικό ον, μόνο όσον αφορά τα προσωπικά συμφέροντα. Δεν χρειάζεται να αγαπάς όλον τον κόσμο ή να τους καταλαβαίνεις όλους, at the end of the day το μόνο που χρειάζεται είναι να υπάρχει σεβασμός.
P.s.: Το περιεχόμενο του άρθρου σε ένα τραγούδι.